Reel verilere göre referandum tahmini…
Cemal İncesoyluer
- 1849
Salı günü yapılan partilerin grup toplantısındaki ilginç fotoğraflar, referandum sürecinde aynen devam etmesini diliyorum. Başbakan Binali Yıldırım’ın bozkurt işaretiyle, MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin rabia işareti yapması, siyasette yay ipini biraz olsun gevşetti.
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun da başörtüsüne saldırılan genç kızın evine ziyarete gitmesi, doğrusu umutlarımı ve siyasette sağduyunun hakim olacağına dair inancımı pekiştirdi. Artık, siyaseti “kan davası” gibi görmenin vakti geçti. Tabii birde atılan nutuklara, kurulan cümlelerdeki söylemlere ve sloganların diline özen gösterilmelidir.
Kavga ve şiddete meyilli bir tutum yerine, zeka ürünü esprilerle örülmüş laflar, toplumu daha çok etkiler. Merhum Süleyman Demirel’in en büyük mahareti, patenti kendisine ait aforizmalarıdır. Bugün hala söyler ve tebessüm ederiz. Bu süreçte, hiç kimse gerginlik ve çatışmadan karlı çıkmaz. Hiç değilse bu sebeple, referandumu ihanet veya cennetlik gibi karşılığı olmayacak kavramlarla nitelemeyelim. Bu sadece, sistem tercihidir. Ederseniz evet dersiniz, etmezseniz hayır dersiniz. Hepsi bu!
Gelelim tahminlere…
Burada yapmak istediğim şey, referanduma en yakın tarih olan 1 Kasım 2015 genel milletvekili seçimlerinde 20 ildeki durumu yeniden hatırlamak ve bu somut veriler ışığında bir tahmin yürütmek. Ki, kamuoyu yoklama şirketleri de, bu tür veriler ışığında sonuç değerlendirmesi yaparlar.
AK Parti ve MHP'nin yüzde 70'in üzerinde oy aldığı 20 ilde 16 Nisan referandumunda nasıl bir sonuç ortaya çıkar. 1 Kasım seçimlerinde AK Parti yüzde 49.50 oy alırken, MHP ise 11.90 oy aldı. Anayasa değişiklik sürecinde ortak hareket ederek birlikte 18 maddelik değişiklik teklifini çıkaran iki parti, referandum sürecinde de “evet” paydasında buluştu. 1 Kasım'da oyların yüzde 64'ünü alan iki parti, yüksek oy çıkardığı illerde rekora imza atacak. AK Parti ve MHP'nin 1 Kasım seçimlerinde aldığı oy oranlarına bakıldığında illerde durum şöyle:
İLLERE GÖRE OY DURUMU
RİZE: Rize'de AK Parti 75.9, MHP ise 5.4 oy aldı. AK Parti ve MHP'nin 1 Kasım seçimlerinde Rize'de oy oranlarının toplamı yüzde 81.3.
ÇANKIRI: Çankırı'da AK Parti oyların yüzde 69.1'ini, MHP yüzde 21.6'sını aldı. İki partinin oy oranı 90.7.
BAYBURT: Yüzde 73.4 AK Parti, yüzde 21 MHP'nin oy aldığı Bayburt'ta ise toplam oy oranı 94.4.
GÜMÜŞHANE: Gümüşhane'de AK Parti, yüzde 68.3 oy oranına sahipken, MHP ise yüzde 23 oy oranına sahip. Bu ilde iki partinin oy oranının toplamı yüzde 91.3.
ERZURUM: Erzurum'da AK Parti yüzde 68.1, MHP yüzde 14.3 oy aldı. İki partinin Erzurum'daki oy oranı yüzde 82.4.
ELAZIĞ: Yüzde 66.8 AK Parti, yüzde 13.4 MHP'nin oy aldığı Elazığ'da ise oran yüzde 80.2.
AFYONKARAHİSAR: Afyonkarahisar'da AK Parti yüzde 63.4, MHP yüzde 17 oy aldı. Bu ilde iki partinin oy oranı yüzde 80.4.
AKSARAY: Yüzde 71.6 AK Parti, yüzde 18.1 MHP'nin oy oranına sahip oldğu Aksaray'da toplam oy oranı yüzde 89.7.
KAHRAMANMARAŞ: Kahramanmaraş'ta yüzde 71.8 AK Parti, yüzde 12.9 MHP oy aldı. Kahramanmaraş'ta iki partinin oy oranı84.7.
KÜTAHYA: Oyların yüzde 67.6'sını AK Parti'nin, yüzde 15.8'ini ise MHP'nin aldığı Kütahya'da iki parti 83.4 oranında oy çıkardı.
NEVŞEHİR: Nevşehir'de AK Parti yüzde 62.8, MHP yüzde 18.4 oy aldı. İki partinin oy oranı 81.2.
KONYA: Konya'da AK Parti oyların yüzde 74.4'ünü, MHP ise yüzde 11.4'ünü aldı. 1 Kasım'da Konya'da sandıktan yüzde 85.8 oy çıktı.
KİLİS: Oyların yüzde 65.6'sını AK Parti'nin, yüzde 18.4'ünü MHP'nin aldığı Kilis'te ise iki partinin oy oranı yüzde 84.
KIRIKKALE: Kırıkkale'de AK Parti oyların yüzde 62.3'ünü, MHP'de yüzde 20.9'unu almıştı. Bu ilde 1 Kasım'da iki parti toplamda yüzde 83.2 oy çıkardı.
KAYSERİ: AK Parti'nin yüzde 65.6, MHP'nin ise yüzde 18.4 oy oranına sahip olduğu Kayseri'de sandıktan iki partiye yüzde 84 oy çıktı.
KARAMAN: Karaman'da AK Parti yüzde 64.6 oy oranına sahipken, MHP'nin oy oranı ise yüzde 16.2. Ortak çalışma yürüten AK Parti ve MHP 1 Kasım'da yüzde 80.8 oy aldı.
KARABÜK: Oyların yüzde 60.5'ini AK Parti'nin yüzde 19.8'ini MHP'nin aldığı Karabük'te AK Parti ve MHP, yüzde 80.3 oy aldı.
OSMANİYE: Osmaniye'de AK Parti yüzde 46.8, MHP ise yüzde 34.6 oy aldı. İki partinin Osmaniye'deki oy oranı ise yüzde 80.4.
SİVAS: Oyların yüzde 68.7'sini AK Parti'nin yüzde 11.8'ini MHP'nin aldığı Sivas'ta ise sandıktan yüzde 80.5 çıktı.
TOKAT: Oyların yüzde 59.6’sını AK Parti’nin aldığı Tokat’ta, MHP yüzde 14,9 oranında bir oy aldı. Toplam: 74.5.
Öte yandan üç büyükşehirde oy oranları ise şöyledir:
İSTANBUL: İstanbul'da AK Parti, yüzde 48.7, MHP ise yüzde 8.6 oy aldı. İki parti bu ildeki oy oranı yüzde 57.3.
ANKARA: Ankara'da AK Parti yüzde 48.8, MHP ise 14.2 oranında oy aldı. 1 Kasım'da iki partinin aldığı oy oranı yüzde 63 oldu.
İZMİR: AK Parti'nin yüzde 31, MHP'nin ise yüzde 11.4 oy oranına sahip olduğu İzmir'de ise AK Parti ve MHP yüzde 42.4 oy oranına sahip.
Eğer bir tahminde bulunacaksak, öncelikle bir önceki seçimlerin oy oranlarına bakmamız gerekiyor. Tabii bu reel veriler tam bir ölçü olamaz. Çünkü, 7 Haziran seçimlerine göre 1 Kasım seçimlerinde ciddi oy kaybına uğrayan MHP ve HDP, bu referandumda da karşı cenahtalar.
Bütün kamuoyu yoklamalarında yapılan tespitlere göre, MHP’nin oylarını artırdığı, HDP’nin ise düşüşünün devam ettiği yönünde. Doğu ve Güneydoğu’da güçlü olan HDP’ninkaybettiği oylar ise, hiç kimsenin kuşkusu olmasın ki sadece AK Parti’ye gelir. Referandumda da, PKK ve HDP’ye rağmen Kürt oylarının evet olacağını tahmin ediyorum.
Peki, AK Partinin kurmayları neden üst perdeden konuşup, oranlarla ilgili kamuoyu yoklamalarının ulaştığı sonucu dillendirmiyorlar?
Tek bir sebebi var: AK Parti teşkilatlarının rehavete kapılmasını istemiyorlar…