"Torba kanun" tasarısı yasalaştı

"Zorunlu trafik sigortası, Diyarbakır'ın Sur ilçesinin yeniden inşası, Kanal İstanbul, 25 yaşa kadar genel sağlık sigortası prim borçlarının silinmesi, 15 bin polis alınması ve terörizmin finansmanının önlenmesi" konularında düzenlemeler içeren "torba kanun" tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.

Kamuoyunda "torba tasarı" olarak bilinen 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a göre, sosyal güvenlik kuruluşlarından aylık alanlar ile sigortalı bir işte çalışanlar, nafaka bağlananlar veya nafaka bağlanması mümkün olanlar ile Sosyal Hizmetler Kanunu'na göre harçlık ödenenler hariç olmak kaydıyla, muhtaç olduğuna karar verilen 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarına, muhtaçlık hali devam ettiği müddetçe aylık bağlanacak.

Bu kişilerin kendisi ve eşine ait her türlü gelirler toplamı esas alınınca, kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net tutarının üçte birinden fazla olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün bulunanlar muhtaç kabul edilemeyecek ve aylık bağlanamayacak.

Yaşlı aylığından yüzde 70 ve üzeri engelli aylığına geçişlere ilişkin yapılan muhtaçlık hesaplamasında, tüm engelli aylıklarında geçerli hane içerisinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı dikkate alınacak. Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek kadar engeli bulunduğunu sağlık kurulu raporuyla kanıtlayanlara aylık bağlanacak.

Zorunlu trafik sigortası düzenlemesi

Kanunla motorlu araçlar için yaptırılan zorunlu sorumluluk sigortasının genel hükümlerden ayrı olarak özel esaslarla düzenlenmesi dikkate alınarak, bu sigorta kapsamındaki tazminatlara uygulanacak kurallar öncelikle söz konusu özel esaslara bırakılıyor. Özel esaslarda kural bulunmayan durumlarda genel esasların uygulanacağı açıklığa kavuşturuluyor.

Buna göre, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar, ilgili kanun ve kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabi olacak. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata ilişkin ilgili kanun ve genel şartlarda düzenlenmeyen hususlar hakkında, Türk Borçlar Kanunu'nun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanacak.

Kanunla, uygulamada zorunlu sorumluluk sigortasının açıklanan içeriğinde görülen tereddütlerin izalesi amacıyla teminat kapsamı dışında kalan haller açıklığa kavuşturuluyor.

Bu çerçevede "hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri, ilgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri, bu kanun çerçevesinde hazırlanan zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları ve ekleri ile tanımlanan teminat içeriği dışında kalan talepler" zorunlu mali sorumluluk sigortası dışında kalacak.

Zorunlu trafik sigortası uyuşmazlıklarının daha hızlı çözülmesi için düzenleme yapılıyor. Bu doğrultuda, zarar gören, zorunlu mali sorumluluk sigortası için dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunacak. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması halinde zarar gören dava açabilecek veya tahkime başvurabilecek.

Sigortacılar, hak sahibinin zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarıyla belirlenen belgeleri, sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren, 8 iş günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödeyecek.

Genel sağlık sigortası

Genel sağlık sigortalılarının 25 yaşını doldurdukları güne kadar olan genel sağlık sigortası prim borçlarının tahsilinden vazgeçilecek. Düzenlemeden önce ödenen primler ise iade ve mahsup edilmeyecek.

Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun'da sayılan işlemlerin, mal varlığının aklanması veya terörün finansmanı suçuyla ilişkili olduğuna dair şüphe bulunması üzerine; Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığınca şüpheyi teyit etmek, işlemi analiz etmek ya da gerekli görüldüğünde analiz sonuçlarını yetkili makamlara aktarmak amacıyla 7 iş günü süreyle askıya almaya veya bu işlemlerin aynı süreyle gerçekleşmesine izin vermemeye Maliye Bakanı yetkili olacak.

Bu yetki; yabancı bir muadil kuruluşun işlemin askıya alınması veya gerçekleşmesine izin verilmemesi yönündeki gerekçeli talebinde yer alan işlemler hakkında da aklama veya terörün finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair şüphe görülmesi şartıyla, mütekabiliyet ilkesi gözetilerek kullanılabilecek.

"Kanal İstanbul" projesi

Kanunla, "Kanal İstanbul" ve diğer su yolları için yasal düzenleme getiriliyor. İlgili kanunda "su yolu" tanımı yapılarak, su yollarına kanuni statü kazandırılıyor. "İmar planı kararıyla yapay olarak oluşturulan ve deniz araçlarıyla ulaşımın sağlandığı su geçidi", su yolu olarak tanımlanıyor.

Yapılacak su yoluna isabet eden Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsaları, kamu gereksinimi ve kamu yararı nedeniyle belediye ile özel idarelerce satılamayacak, başka bir maksat için kullanılamayacak. İnşa edilecek otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol ve su yolu yapımı, ortaklık payından karşılanacak.

İşverenlere sigorta primi desteği

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca belirlenen sosyal yardımlardan yararlanan kişileri istihdam eden işverenlere sigorta primi desteği verilecek.

Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasında olması kaydıyla, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Kurulunca belirlenen nakdi düzenli sosyal yardım alanların özel sektörde işe girmeleri halinde, sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı işe başladığı tarihten itibaren bir yıl süreyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca karşılanacak. Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler, bir yıl süreyle bu destekten yararlanamayacak. Destekten yersiz faydalanıldığının belirlenmesi durumunda, faydalanılan teşvik tutarı gecikme cezası ve zammıyla birlikte işverenden tahsil edilecek.

Terör mağdurlarının anne ve babalarına da istihdam hakkı

Terörle Mücadele Kanunu kapsamında belirtilenlerden Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca hak sahibi olduğu tespit edilenlerin atama teklifleri, Devlet Personel Başkanlığınca, kura usulü ile yapılacak. Bu kapsamda göreve başlayan personel, Devlet Personel Başkanlığı tarafından atama teklifinin yapıldığı tarihte öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara, kamu kurum ve kuruluşlarınca sınava tabi olmaksızın atanabilecek. 

Terör mağdurlarının eş ve çocuğunun bulunmadığı durumlarda kardeşle birlikte anne ve babanın da istihdam hakkından yararlanması imkanı getiriliyor. Hak sahiplerinden istihdam hakkını kullanacak 45 yaşından küçük herhangi bir kişinin bulunmaması durumunda 45 yaşından büyük hak sahipleri istihdam hakkından faydalanabilecek.

Sur'un yeniden inşası

Kanunla, Diyarbakır'ın Sur ilçesinin yeniden inşasının yasal altyapısı oluşturuluyor.

Buna göre, kamu düzeni ve güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yapı ve altyapısı hasarlı alanlar; fen, sanat norm ve standartlara uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılabilecek.

Üzerindeki toplam yapı sayısının en az yüzde 65'i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskan ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlar da riskli alan olarak açıklanabilecek.

Riskli alan kararına karşı Resmi Gazete'de yayımı tarihinden itibaren dava açılabilecek. Uygulama işlemleri üzerine ise riskli alan kararına karşı dava açılamayacak.

Turizm işletmelerinin borçları ertelenecek

Üzerinde konaklama amaçlı turizm tesisleri yapılmak üzere kamu arazisi tahsis edilen belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden, irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine veya kullanma izni verilip verilmediğine bakılmaksızın 2016 yılı için tahsil edilmesi gereken kira, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni bedelleri ile hasılat paylarıyla Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesisleri tarafından Hazine taşınmazlarının izinsiz kullanımlarından dolayı tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri bir yıl ertelenecek.

Ertelenen alacaklar, bu sürenin sona erdiği tarihten itibaren üç yılda ve üç eşit takside herhangi bir zam ile faiz uygulanmadan tahsil edilecek. Süresinde ödenmeyen taksitler zam ve faiz uygulanarak alınacak.