Türkiye'de fuhşa ve erken evliliğe sürüklenen Suriyeli çocuklar
Türkiye'de sayıları 2,2 milyonu bulan Suriyeli sığınmacıların önemli bir kısmını 18 yaşından küçük çocuklar oluşturmaktadır. Bu çocuklar beslenme, barınma, sağlık, eğitim gibi sorunların yanında cinsel istismara da maruz kalıyor. Suriyeli çocuklara yönelik cinsel taciz iddiaları TBMM gündemine taşındı.
Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi'nin İçişleri Bakanı Efkan Ala tarafından yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığına sunduğu önerge şöyle:
'Ülkemizde sayıları 2,2 milyonu bulan Suriyeli sığınmacıların önemli bir kısmını 18 yaşından küçük çocuklar oluşturmaktadır. Bu çocuklar beslenme, barınma, sağlık, eğitim gibi sorunların yanında cinsel istismara da maruz kalmaktadırlar. Gerek sığınma kamplarında gerekse dışarıda yaşam mücadelesi veren bu çocuklar içerisinde, özellikle kız çocukları 'başlık parası' ve 'bakım yükünden kurtulma' gibi nedenlerden kaynaklı erken yaşta imam nikhı kıyılarak eş ya da kuma olmaya zorlanmaktadır. Bu durum çocukluğun erken yaşta yitirilmesine, yüksek riskli gebeliğe, evlilik içi tecavüz vakalarına, çocuğun psikolojik ve bedenen kaldıramayacağı travmalar yaşamasına neden olmaktadır. Ayrıca imam nikhı ile evlilik adı altında başlık parası ödenerek ailelerinden koparılan bu çocukların, bir kısmı çocuk tacirleri tarafından fuhuş yapmaya zorlanmaktadır. Suriyeli sığınmacı kız çocuklarının yaşadığı erken yaşta evlilik ve cinsel istismar vakaları çocuk hakları konusunda ciddi bir ihlal alanı oluşturmaktadır. Bu hak ihlallerinin engellenmesi için ilgili kurumlar üzerinden yeterli araştırmanın yapılarak gerekli tedbirlerin alınmamış olması, kamuoyunda hükümetin bu duruma göz yumduğu kanaatini güçlendirmektedir. Son olarak Suriyeli sığınmacılar konusunda Avrupa Birliği ile AKP hükümeti arasında ortak eylem planı oluşturularak 3 milyar Euro destek alınacağı açıklanmıştır. Ancak Suriyeli sığınmacı kız çocuklarının yaşadığı bu hak ihlalleri tarafı olduğumuz 'BM Çocuk Hakları Sözleşmesi' ve 2010 yılında AKP hükümeti döneminde imzalanan 'Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi 'ne tezat durumdadır. AKP hükümetinin bu anlaşmalarda kabul ettiği yükümlülükleri Suriyeli sığınmacı çocuklar konusunda yerine getirmediği görülmektedir.
Bu bağlamda;
1. Erken yaşta evliliğe zorlanan sığınmacı kız çocuklarının yaşadıkları; cinsel istismar, tecavüz ve şiddet olaylarını engellemek için gerekli araştırmalar yapılarak tedbirler alınmakta mıdır? Eğer yapılmakta ise bu araştırma ve tedbirler nelerdir?
2. Bu hak ihlallerine maruz kalan çocuklar, tespit edilerek gerekli psikolojik destek ve koruma sağlanmakta mıdır? Eğer verilmekte ise son 5 yıl içerisinde kaç sığınmacı çocuğa, hangi sağlık kurumları vasıtası ile psikolojik destek sağlanmıştır?
3. Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesinin 12/2 maddesinde 'Taraflardan her biri, çocukların cinsel sömürüsü veya istismarı olduğunu bilen veya bu konuda, iyi niyetli şüphesi olan herhangi bir kişiyi bu durumu yetkili servislere bildirmesi için teşvik etmek üzere gereken yasal ve diğer tedbirleri alır.' İfadesi bulunmaktadır. 2010 yılında AKP hükümeti döneminde imzalanan sözleşmenin bu maddesi gereği Türkçe bilmedikleri için kendilerini savunmakta ciddi sıkıntılar yaşayan bu çocukların yaşadıkları hak gasplarını ihbar edebilecekleri Arapça ve Kürtçe bilen uzmanlardan kurulu ücretsiz bir ihbar hattı var mıdır? Eğer yoksa böylesi bir ihbar hattının kurulması yönünde çalışmalar var mıdır?
4. Sığınmacı kız çocuklarının erken yaşta zorla evlendirilmelerine ve fuhuşa zorlanmasına aracılık eden çocuk tacirlerinin tespit edilerek adalet önüne çıkarılması konusunda özel bir çalışma var mıdır? Varsa son 5 yıl içerisinde kaç kişi bu suça istinaden yargı önüne çıkarılmıştır?
5. Başbakan Davutoğlu, sığınmacı sorunu için 8 milyar dolar harcandığını beyan etmiştir. Bu 8 milyar doların ne kadarı sığınmacı çocuklara yönelik hak ihlallerinin önlenmesi için kullanılmıştır?
6. Avrupa Birliği ile ortak eylem planı adı altında Suriyeli sığınmacılar için alınacak 3 milyar Euro'nun ne kadarı Suriyeli çocukların sığınma koşullarını düzeltmek için harcanacaktır? Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bu konu ile ilgili kullanması üzerine bir bütçe ayrılmış mıdır? Bu konuda bir planlama var mıdır?
7. Avrupa Birliği'nden alınacak olan 3 milyar Euro, Başbakan Davutoğlu'nun açıkladığı gibi Suriyeli sığınmacıların sığınma koşullarının düzeltilmesi için mi yoksa Suriye'de kime gittiği 'belli olmayan' silah dolu TIR'ların sevkiyatı için mi kullanılacaktır'