Başbakanlıktan yolsuzlukla mücadeleye 'yeni eylem planı'
Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı ile ilgili gerekli çalışmaların sorumlu kurum ve kuruluşlarca yürütülmesini içeren Başbakanlık Genelgesi Resmi Gazete'de yayımlandı.
Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı'na yönelik mevzuat değişikliği önerilerinin hayata geçirilmesi için gerekli çalışmaların sorumlu kurum ve kuruluşlarca yürütülmesini içeren stratejinin de yer aldığı Başbakanlık Genelgesi Resmi Gazete'de yayımlandı.
Başbakan Ahmet Davutoğlu imzalı genelgede, saydamlığın artırılması ve yolsuzlukla mücadelede kararlılığın bir göstergesi olarak, 2016- 2019 yılları için yeni bir eylem planı hazırlandığı belirtildi.
Genelgede, planın amacına ulaşmasında etkinliği ve koordinasyonu sağlamak, yılda en az iki defa toplantı yapmak üzere, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan başkanlığında, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gümrük ve Ticaret, İçişleri ile Maliye Bakanlarından oluşan, Türkiye'de Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Komisyonu'nun görevlendirildiği bildirildi.
Ayrıca gerekli koordinasyonu sağlamak ve yılda en az 4 defa toplanmak üzere, Başbakanlık Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gümrük ve Ticaret, İçişleri ile Maliye bakanlıkları müsteşar yardımcılarından oluşan yürütme kurulu da oluşturulduğu belirtildi.
Genelgede, komisyon ve yürütme kuruluna sekretarya hizmeti vermek üzere de Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı görevlendirildiği kaydedildi.
İZLEME GRUBU OLUŞTURULDU
Genelge ile planın uygulamasına yönelik çalışmaları izlemek, bu konuda bir 'izleme raporu' hazırlayarak komisyona sunmak ve yılda iki defa toplanmak üzere, bir akademisyenin başkanlığında, Sayıştay Başkanlığı ile işçi ve işveren kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan 'İzleme Grubu' oluşturuldu.
İzleme Grubu'nun başkan ve üyeleri, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı tarafından belirlenecek ve sekretarya hizmetleri de Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığınca yürütülecek.
Genelge ile 2009/19 sayılı genelge yürürlükten kaldırıldı.
SİYASİ ETİK İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI ADALET BAKANLIĞI YÜRÜTECEK
Genelgede, eylem planı kapsamında önlemeye yönelik tedbirlerle, sorumlu kuruluşlar, gerçekleşme dönemi ve başarı göstergesinin yer aldığı tablo da yayımlandı.
Buna göre siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında açıklık ve şeffaflığa ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetiminin etkinleştirilmesi görevi Adalet Bakanlığına verildi. Bakanlığın gelişmiş ülkelerdeki örneklerine uygun siyasi etik çalışmalarını da 12 ay içerisinde tamamlaması istendi.
Adalet Bakanlığı ayrıca 3628 sayılı Kanun'un daha etkin uygulanmasını sağlayarak, mal bildirimleri ve diğer hükümlere ilişkin hükümleri de gözden geçirecek.
HER BİR MESLEK GRUBU İÇİN ETİK İLKE
Plana göre, kamu görevinden ayrılanların yapamayacağı işlerle ilgili kanuni düzenlemeler ve uygulama etkinliği de Devlet Personel Başkanlığı tarafından izlenecek. Kamu Görevlileri Etik Kurulu rehberliğinde ise her bir meslek grubu için ayrı etik ilkeler belirlenecek, çıkar çatışmaları engellenecek.
İçişleri Bakanlığı 24 ay içerisinde yerel yönetimlerde seçimle iş başına gelenler için etik ilkeleri belirleyecek. Denetim birimlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi ve bu birimler arasında etkin iş birliği ve koordinasyonun sağlanması suretiyle, yolsuzluğa açık risk alanları belirlenecek ve gerekli tedbirler alınacak.
Yeni plan çerçevesinde sivil toplum kuruluşlarıyla, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda sivil toplum kuruluşlarının bildirimlerine ilişkin yükümlülüklerinde internet kullanımının yaygınlaştırılarak şeffaflığın artırılması amaçlanıyor.
Devlet Personel Başkanlığı, yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçları ile Başkanlıkta disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanarak risk alanlarını belirleyecek.
GÜMRÜKLERE TEK PENCERE SİSTEMİ GELİYOR
Plan kapsamında Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsman) etkinliğinin artırılması hedeflenirken, gümrüklerde ise 'tek pencere sistemi'nin hayata geçirilmesi istendi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yapacağı mevzuat değişikliği ile hayata geçirilecek tek pencere sisteminde, manuel olarak yapılan belge kontrolleri elektronik ortamda gerçekleştirilecek, böylece kullanıcı hataları ortadan kalkarken, işlem süresi de kısalacak.
Plana göre, Hazine Müsteşarlığı kamu sermayeli kuruluşlara yönelik yönetişim reformunun yapılmasını, Adalet Bakanlığı yargı mensupları için mesleki etik kurallarının belirlenmesini, İçişleri Bakanlığı yerel yönetimlerde hesap verilebilirlik mekanizmasının güçlendirilmesini, Maliye Bakanlığı da Kamu İhale Kanunu'nun gözden geçirilmesini sağlayacak.
YAPTIRIMLARIN UYGULANMASI
Yaptırımların uygulanmasına yönelik kamu görevlilerine ilişkin soruşturmalardaki izin sistemi de ilgili kurumlar tarafından gözden geçirilecek.
Adalet Bakanlığı, kamu kurum ve kuruluşlarıyla özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenleme yapacak.
TOPLUMSAL BİLİNÇ ARTIRILACAK
Planda toplumsal bilincin artırılmasına yönelik tedbirler de açıklandı.
Buna göre Milli Eğitim Bakanlığının ders müfredatında etik davranış ilkelerinin ağırlığı artırılacak, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da etik davranış ilkelerine yönelik faaliyetlerde bulunulacak. Başkanlık, hutbe, sohbet ve vaazlarda bu ilkelere yer verecek.
Ayrıca, mücadele kapsamında 'temiz toplum' temalı sosyal faaliyetler desteklenecek, televizyon ve radyo yayınlarında etik davranış konusuna yer verilmesi sağlanacak.
SAYDAMLIĞIN ARTIRILMASI VE YOLSUZLUKLA MÜCADELENİN GÜÇLENDİRİLMESİ EYLEM PLANI (2016-2019)
|
ÖNLEMEYE YÖNELİK TEDBİRLER |
Amaç |
Sorumlu Kuruluş |
Gerçekleşme Dönemi |
Başarı Göstergesi |
|
|
01 |
Siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında, açıklık ve şeffaflığa ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetimin etkinleştirilmesi |
Siyasi partiler ve seçim kampanyalarının finansmanının şeffaf hale getirilmesi ve denetim mekanizmalarının kurulması |
Adalet Bakanlığı |
12 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
02 |
Siyasi etik ile ilgili çalışmaların tamamlanması |
Gelişmiş ülkelerdeki örneklerine uygun olarak siyasi etik kurallarının belirlenmesi |
Adalet Bakanlığı |
12 ay |
Kanun Düzenlemesi Yapılması |
|
03 |
3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunundaki mal bildirimlerine ve diğer uygulamalara ilişkin hükümlerin gözden geçirilmesi |
3628 sayılı Kanunun daha etkin uygulanmasının sağlanması |
Adalet Bakanlığı |
24 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
04 |
Kamu görevinden ayrılanların yapamayacağı işlerle ilgili kanuni düzenlemelerin ve uygulama etkinliğinin gözden geçirilmesi |
Kamu görevi sırasında elde edilen bilgilerin, çevrenin ve sağlanan uzmanlığın görevden ayrıldıktan sonra kamu aleyhine ve özel çıkar temini için kullanılmamasının sağlanması |
Devlet Personel Başkanlığı |
18 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
05 |
Kamu Görevlileri Etik Kurulu rehberliğinde kamu yönetimi içerisindeki her bir meslek grubu için ayrı etik ilkelerin belirlenmesi ve çıkar çatışmalarının engellenmesi |
Mesleki etik ilkeler belirlenerek kamu görevlilerinin bu ilkelere uyumunu sağlamak ve çıkar çatışmalarının ortaya çıkmasını engellemek |
Kamu Görevlileri Etik Kurulu |
24 ay |
Etik İlkelerin Belirlenmesi |
|
06 |
Yerel yönetimlerde seçimle işbaşına gelenler için etik ilkelerin belirlenmesi |
Yerel Yönetimlerde seçimle iş başına gelen görevliler için etik ilkelerin belirlenerek etik davranışların teşvik edilmesi |
İçişleri Bakanlığı |
24 ay |
Etik İlkelerin Belirlenmesi |
|
07 |
Denetim birimlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi ve bu birimler arasında etkin işbirliği ve koordinasyonun sağlanması suretiyle yolsuzluğa açık risk alanlarının belirlenerek gerekli tedbirlerin alınması |
Denetim birimlerinin yolsuzlukla mücadelede etkinliğinin artırılması |
Başbakanlık (Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı) |
36 ay |
Mevzuat Değişikliği Yapılması |
|
08 |
Sivil toplum kuruluşlarında, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması |
STK'larm bildirimlerine ilişkin yükümlülüklerinde ınternet kullanımının yaygınlaştırılarak şeffaflığın artırılması (Varsa Bilgi Yönetim Sistemlerinin geliştirilmesi), Bağımsız denetim uygulamasının etkinliğinin artırılması. Mali tablolara standart getirilmesi, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması |
1- İçişleri Bakanlığı (Dernekler) 2- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (İlgili sendikalar) 3) Her Bakanlık mevzuat düzenlemesi yaptığı kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları (oda, borsa, birlik, baro, v.b.) ile ilgili çalışma yürütecek |
24 ay |
Mevzuat Değişikliği Yapılması |
|
09 |
Yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçlan ile Devlet Personel Başkanlığında disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanılarak risk alanlarının belirlenmesi |
İstatistiki verilerin toplanması ve bu verilerin kullanılarak risk alanlarının tespit edilmesi |
Devlet Personel Başkanlığı |
24 ay |
İstatistik! Verileri İçeren Rapor Hazırlanması |
|
10 |
Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsman) etkinliğinin artırılması |
Kamu Denetçiliği Kurumunun etkinliği sağlanarak, bu alanda uluslararası temel hak ve hürriyetleri koruma mekanizmaları doğrultusunda mevzuat ve uygulama uyum düzeyinin yükseltilmesi |
Adalet Bakanlığı |
18 ay |
Mevzuat Değişikliği Yapılması |
|
11 |
Gümrüklerde Tek Pencere Sisteminin uygulamaya konulması |
Tek Pencere Sistemi ile manuel olarak yapılan belge kontrollerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, kullanıcı hatalarının ortadan kalkması, kontrollerin etkililiğinin artırılması ve işlem sürelerinin kısaltılması. |
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı |
18 ay |
Mevzuat Değişikliği Yapılması |
|
12 |
Kamu sermayeli kuruluşlara yönelik yönetişim reformunun yapılması |
Kamu sermayeli kuruluşların açık, şeffaf ve hesap verebilir bir yapıda çalışmalarının sağlanması, uluslararası kurumsal yönetim ilkeleri ile uyumlu olacak şekilde mevzuat düzenlemesi yapılması |
Hazine Müsteşarlığı |
18 ay |
Mevzuat Değişikliği Yapılması |
|
13 |
Yargı mensupları için mesleki etik kurallarının belirlenmesi |
Yargı mensuplarının uyması gereken mesleki etik kuralların, uluslararası ölçütler de dikkate alınarak ilgili kuramlarla işbirliği halinde belirlenmesi |
Adalet Bakanlığı |
24 ay |
Etik İlkelerin Belirlenmesi |
|
14 |
Yerel yönetimlerde hesap verilebilirlik mekanizmasının güçlendirilmesi |
Ortak olduğu şirketler ve iştirakler dahil olmak üzere Yerel yönetimler ile ilgili denetim sisteminin güçlendirilmesi |
İçişleri Bakanlığı |
24 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
15 |
Kamu ihale kanununun gözden geçirilmesi |
Kamu İhale Kanununun, Avrupa Birliğimin kamu alımlan direktiflerine uygun olarak gözden geçirilmesi |
Maliye Bakanlığı |
24 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
YAPTIRIMLARIN UYCULANMASINA YÖNELİK TEDBİRLER |
|||||
|
01 |
Kamu görevlileriyle ilgili soruşturmalardaki izin sisteminin gözden geçirilmesi |
Kamu görevlileri hakkındaki soruşturmaların etkili bir biçimde yapılmasının sağlaması |
Devlet Personel Başkanlığı (sorumlu kuruluş) İçişleri Bakanlığı (ilgili kurum) |
24 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
02 |
Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenlemelerin oluşturulması |
İhbar ve şikayette bulunanların korunması |
Adalet Bakanlığı |
24 ay |
Kanun Değişikliği Yapılması |
|
TOPLUMSAL BİLİNCİN ARTIRILMASINA YÖNELİK TEDBİRLER |
|||||
|
01 |
Milli Eğitim Bakanlığı ders müfredatında etik davranış ilkelerinin ağırlığının artırılması |
Etik davranış ilkeleri konusunda öğrencilerin bilinçlendirilmesi |
Milli Eğitim Bakanlığı |
18 ay |
Müfredatta etik davranış ilkelerine yer verilmesi |
|
02 |
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından etik davranış ilkelerine yönelik faaliyetlerin artırılması |
Diyanet İşleri Başkanlığınca düzenli aralıklarla din görevlilerinin hutbe, sohbet ve vaazlarda etik davranış ilkeleri konusuna yer vermesi yönünde çalışma yapılarak bu sayede toplumsal bilincin artırılmasına katkı sunulması |
Diyanet İşleri Başkanlığı |
18 ay |
Hutbe, Sohbet ve Vaazlarda Etik İlkelere yer verilmesi |
|
03 |
Yolsuzlukla mücadele ve temiz toplum temasını içeren sosyal faaliyetlerin desteklenmesi |
Sosyal faaliyetlerin desteklenerek toplumun tüm kesimlerinin yolsuzluğa karşı hassasiyetinin güçlendirilmesi |
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Gençlik ve Spor Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı |
24 ay |
Sosyal Faaliyetlerin Desteklenmesi |
|
04 |
Televizyon ve radyo yayınlarında etik davranış ilkeleri konusuna yer verilmesinin sağlanması |
Yolsuzlukla mücadele konusunda toplumsal duyarlılığın artırılması |
Başbakan Yardımcılığı (RTÜK ve TRT'den sorumlu) |
24 ay |
Kitle İletişim Araçlarında Etik İlkelere Y'er Verilmesi |