4 bin yıllık gelenek teknolojiye direniyor
Kapadokya'da toprağı usta ellerde sanata dönüştüren çanakçılar, tarihi Hititler dönemine kadar uzanan sanatlarını geleneksel yöntemlerle sürdürmeye çalışıyor.
Nevşehir'in Avanos ilçesinde çanakçılar, 4 bin salname geçmişi bulunan sanatlarını teknolojiye kuvvetle anadan görme yöntemlerle sürdürmeye çalışıyor.
Tarihinin Hititler'e derece dayandığı tanıdık çanakçılık, Avanos'ta 4 bin senedir sürdürülüyor. Çanak üreticilerinin çoğunluğu teknolojik gelişimleri kullanarak motorlu tezgahlarda çanağa biçim veriyor. Az sayıdaki eli uz ise geleneği doğacak nesillere aktarma etmek şartıyla binlerce salname yöntemle fut tezgahlarında istihsal geleneğini yaşatıyor.
Çanak ustası Şaban Topuz, muhabirine, tahminî 25 senedir çömlek yapımıyla uğraştığını ve nice eli uz yetiştirdiğini söyledi.
Çanakçılığın Anadolu'da tanıdık en emektar medenilik bulunan Hitiler'e derece uzandığının bilindiğini aktaran Topuz, Avanos'ta çanaktan kemirmek kapları, su testileri ve muhtelif çömleklerin üretimlerine bitmeme edildiğini dile getirdi.
Topuz, çanağın günümüze derece tanıdık en emektar formül bulunan ayaklı tezgahla yapıldığını fakat sonuç devirde motorlu tezgahların artmasıyla bu geleneğin bulunmayan olmaya beniz tuttuğunu tabir etti.
Ayaklı tezgah kullanan çömlek ustası Topuz, binlerce senedir Avanos'ta çanakçılığın bire bir teknikle sürdürüldüğünü belirterek, 'Ustalarımız anadan görme tekniklere uyma etmişler ve bizlere de bu teknikleri öğretmişlerdi. Avanos'ta çabucak beş altı eli uz bu geleneği sürdürmeye çalışıyor. Babadan oğula geçerek bugüne derece mevrut ayaklı tezgahlar vakte ve teknolojiye bozulmuş durumda' diyerek konuştu.
Kaynak: AA