Semih Gündüz

Erdoğan ilk turda kazanarak toplumsal liderliğini daha da perçinledi, 'ittifak' muhalefete yaradı, milliyetçilik yükselişte

Semih Gündüz

  • 1135

Erdoğan ilk turda kazanarak toplumsal liderliğini daha da perçinledi, "ittifak" muhalefete yaradı, milliyetçilik yükselişte


24 Haziran 2018 geride kaldı. Artık muhasebe, gözden geçirme ve çalışma zamanı. Kısa bir tahlil yaparsak; bizim gözümüzden seçim sonuçları şunları ifade ediyor.

 

Erdoğan'ın halktaki karşılığının devam ettiği açık.

 

Öncelikle, Recep Tayyip ERDOĞAN ilk turda yeninden Cumhurbaşkanı seçildi. Burada muhalefetin hesapları tutmadı. Cumhurbaşkanlığı seçimi için iktirda kayıp yok. Erdoğan Tükiye'nin yeni sistemde de Cumhurbaşkanı. Erdoğan'ın aldığı oy % 52,59.

 

Cumhur İttifakı'na Meclis açısından baktığımızda;

 

Akparti 301'ie yakın olsa da 301'i bulamadı. Meclis çoğunluğunu MHP ile ittifak olarak kazansa da, Akparti tek başına Meclis çoğunluğuna veda etti. Ancak, aradaki fark az. Akparti'nin halihazırdaki seçien vekil sayısı 295.

 

Oy açısından baktığımızda, Akparti'nin genelde % 49 aldığını düşündüğümüzde, % 42'lik oy yaklaşık olarak 7 puan kaybı gösteriyor. Halbuki; Erdoğan 24 Haziran'da %52'yi buldu. Yani Erdoğan, Akparti'den 10 puan fazla oy aldı.

 

Ancak, bir önceki Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan % 51,79 oy almıştı. 2014 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimine göre, Erdoğan'ın oy artışı yaklaşık 1 puan. Sırf bu noktadan baktığımızda, MHP'nin Erdoğan'a katkısı yaklaşık 1 puan gibi görünüyor.

 

24 Haziran sonuçlarına göre, Akparti % 42,56, MHP ise % 11,10 oy aldı. Buradan bakarsanız da, ikisinin toplamı % 53,66. Erdoğan bu toplam oydan yaklaşık 1 puan az oy aldı.

 

Ancak, Akpartili seçmen, Akparti'ye oy vermese de Erdoğan'a muhakkak oy verdi. Erdoğan'ın ittifaksız halinde de kendi oyu Ak Parti'den 2-3 puan fazla.

 

O zaman, hem 2014 cumhurbaşkanlığı seçimlerine hem de Akparti'nin geçmiş oy oranlarına baktığımızda; MHP'li seçmenin Erdoğan'a beklenenden az oy verdiğini, Erdoğan'ın oy tabanını yine kendi parti tabanı olduğunu söyleyebiliriz.

 

Peki; Erdoğan'ın aldığı oy ile Akparti'nin aldığı oy arasındaki farkın nedeni nedir? Burada, seçmen olumsuzlukların faturasını Akparti'ye kesmiş gibi görünüyor.

 

MHP'nin % 10 barajını kendi başına geçmiş olması da bir diğer önemli sonuç. Bu durumda, hem Erdoğan'ın ittifaktan yeterinbce oy alamamış olması hemde MHP'nin kendi başına % 10 barajını geçmiş olması, ittifakın Cumhur İttifakı'na, Akparti'ye ve MHP'ye beklenen kadar faydalı olmadığını ortaya koyuyor. Ancak, Akparti'nin Meclis'te 301 vekil sınırına varamamış olması ve son dönemlerde MHP'nin iktidarla birlikte hareket etmesi, MHP açısından gayet olumlu.

 

Muhalefet ne yaptı?

 

Muhalefetin Cumhurbaşkanlığı seçimini kaybettiği açık. CHP açısından bakıldığında, Muharrem İNCE'nin sol oylarını konsolide ettiği görülebiliyor. CHP % 30'u yakında hiç bir seçimde almamıştı. Ancak, Meclis seçimlerinde CHP % 22 aldığından, İnce'nin partisinden başarılı olduğu da görülebiliyor.

 

İyi Parti ilk anda % 10 barajını kendi başına geçmiş gibi göründü. Ancak, daha sonra % 9,96 ile kendi başına 10 puan barajının altında kaldı. Bir diğer yandan Merak AKŞENER % 7,29 alarak partisinin gerisinde kaldı. İyi Parti için ilk seçim olan 2018 seçimleri bu yönden başarı olarak görülebilir. Özellikle, CHP ittifakı sayesinde % 10 barajına da takılmadan 43 gibi bir vekil sayısı ile Mecli'te yer almak başarı.

 

Saadet Partisi kendisinin beklediği sonucu alamadı. Temel KARAMOLLAOĞLU % 0,9, Saadet Partisi % 1,35 aldı. Bu açıdan başarısızlı denilebilir. Ancak, Saadet Partisi'nin Millet İttifakına oy vermiş olması, bu 1,35 puanın Millet İttifakı'na katılması, CHP'nin 30-40 yıldır milletvekili çıkaramadığı illerde vekil çıkarmasını sağladı. Bu şekilde alınan vekil sayısının 10 civarı olduğu belirtiliyor. Tabiki bu ittifakta İyi Parti'nin olduğunu da görmek gerekli. Hatta, sadece İyi Parti ve Saadet Partisi ittifak oluşturmuş olsaydı, Saddet Partisi'nin bu oy oranının seçim barajını aşmayı sağlayacağı söyelenebilirdi. Saadet Partisi de CHP listelerinde yer alan 3 ismi milletvekili olarak Meclis'e gönderdi. Bu açıdan bir başarı sözkonusu. Bir diğer yandan, Saadet Partisi'nin Millet İttifakına kazandırdığı bu milletvekilleri, Akparti'nin Meclis çoğunluğunu kaybetmesine yol açtı.

 

İyi Parti'nin % 9,96 almasına rağmen Meclis'e girebilmesi, ittifak düzenlemesinin İyi Parti'ye yaradığını gösteriyor.

 

HDP ise % 10 barajını yine aştı. 60'ı aşkın vekille yeniden Meclis'te yerini aldı. Selahattin DEMİRTAŞ'ta partisinden az oy aldı. Bu farkın nedeninin, HDP Meclis'e girsin diye verilen oylardan kaynaklandığı söylenebilir.

 

Bunun yanında, Akparti listelerinden BBP Genel Başkanı Mustafa DESTİCİ, İyi Parti listesinden Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin UYSAL Meclis'e girdi.

 

Bir dikkat çeken husus da; Akparti Meclis çoğunluğunu kaybederken; Meclis'e MHP yanında, yine aynı kökenden gelen isimlerden oluşan İyi Parti'nin ve BBP Genel Başkanı Destici'nin de girmiş olması. Burada 100 civarında vekil bulunuyor. Farklı düşünenler olabilir, ancak bu durum 24 Haziran'da sandıkta yani toplumda ve bunun neticesinde Meclis'te milliyetçi hissiyatın arttığını gösteriyor.

 

Son bir tahlil ile de yazımıza son verelim.

 

Erdoğan Akparti'den, İnce CHP'den fazla oy alırken diğer liderler partilerinin gerisinde kaldı. İyi Parti Meclis'e girerken, Akşener Meclis dışında kaldı. Akşener'in Meclis dışında kalması, bugünden kimse öngörmese de; Meclis aritmetiğini önümüzdeki günlerde değiştirebilir.

 

Selam ve dua ile.

Yazarın Diğer Yazıları