Dr. Vehbi Kara

Hadis-i Şerifler Niçin Önemlidir?

Dr. Vehbi Kara

  • 642

Muhammed-i Arabi’nin (a.s.m.) nübüvvet yani peygamberlikle ilgili çok çeşitli vazifeleri vardır ve Allah’ın emri ve izni ile bunları yerine getirmiştir. Günümüzde çok tartışılan konularla ilgili olan birkaç tanesini dile getirelim:
1. Peygamber Efendimiz (asm), kısa, özet, mecaz ve teşbih şeklinde olan Kuran ayetlerini açıklamakla görevlidir. Meselâ Kur'ân "Namaz kılın" diyor, ama namaz nasıl kılınacaktır? "Rükû ve secde edin” emrine nasıl uyulacaktır. Malumunuz Hindu’larda secde edip serfüru ediyorlar. Rükû ve secdenin nasıl yapılacağına dair açıklamalar yoktur. İşte tam bu noktada hadisler ve sünnet devreye girmektedir. Peygamber efendimizin (asm) tutum davranış ve hareketleri bizim namaz gibi en önemli ibadeti nasıl yapacağımızı bize göstermektedir. Bir hadiste "Ben nasıl namaz kılıyorsam öyle kılın" diyerek âyet-i kerimeyi şekil ve muhteva olarak açıklamakta ve nasıl tatbik edilebileceğini göstermektedir. Namaz, oruç, zekât, hac gibi Kur'ân-ı Kerimde mücmel (özet) olarak gelip açıklanmayan emirler fiili olarak gösterilmiş ve tatbik edilmiştir.
2. Peygamber Efendimizin (asm), anlaşılması zor olan âyetleri açıklamıştır. Meselâ âyet-i kerime de, "Onlara karşı gücünüzün yettiği her türlü kuvveti ve cihad için ayrılıp eğitilmiş atları hazır tutun ki, onunla Allah'ın ve sizin düşmanlarınızı ve bunlardan başka sizin bilemediğiniz, fakat Allah'ın bildiği düşmanlarınızı korkutasınız" (Enfâl Sûresi,8-60) buyuruluyor. Bu ayette "Kuvvet ve savaş atlarını hazır bulundurun" tabiri geçiyor. Sahabe "Kuvvet nedir?" diye sormuş cevaben "Bilin, kuvvet atmaktır, kuvvet atmaktır, kuvvet atmaktır" diye üç defa tekrar etmiştir. Her devrin değişen atma vasıtalarına süratle, vakit kaybetmeden ayak uydurmamızı emir buyurmuştur. Bugünkü savaşlarda dahi menzili yüksek, tahrip kabiliyeti güçlü ve isabetli olan silahlar öne çıkmakta güdümlü mermiler atıldığı platform ister gemi ister uçak olsun önem kazanmaktadır. İşte atış üstünlüğünü ifade eden Kuran ayetlerini bu ve benzer hadis-i şeriflerden anlayabiliriz.
3. Kur'ân-ı Kerim’in, sınırsız ve genel ifadeli olan âyetlerine açıklama getirmektedir. Örneğin "Allah alışverişi helâl, faizi ise haram kıldı"(Bakara Sûresi,2-275) buyuruyor. Bu âyet-i kerimeye göre her şeyin alışverişi helâldir. Fakat hadislerle bu ayetin hudutları çizilmiş domuz ve içkinin alışverişine yasak getirilmiştir. Demek ki meşru alışverişin sınırları hadislerle belirlenmiştir.
4. Anlaşılması için izah gereken ayetler cevaplandırılmıştır: Mesela: "İman eden ve imanlarına zulüm bulaştırmamış olanlar—korkudan emin olmak işte onların hakkıdır ve doğru yola eriştirilenler de onlardır."(En'am Sûresi,6-82) Sahabe bu âyet gelince telâşlanıp sormuşlar: "Hepimiz nefsimize zulmediyoruz. Ya Resulallah, bizde zulme düşmeyen var mı?" Peygamber (a.s.m.) "Şirk pek büyük bir zulümdür" âyetini hatırlatarak buradaki zulmün şirk olduğunu açıklamıştır. Dolayısıyla bu neviden olan Kur'ân-ı Kerimdeki anlaşılması zor olan âyetler açıklanmıştır.
5. Kur'ân'da önemli olan bazı meseleler ayrıca Peygamberimiz tarafından tekrar edilerek teyit ve te'kid edilmiştir. Böylece onun daha iyi anlaşılması sağlanmıştır. Bu da bu sadette söylenebilir.
Bu sayılan hususlardan başkaları da vardır. Bunları bir başka yazıya havale ederek şimdilik bu konuya son verelim, vesselam…

 

Yazarın Diğer Yazıları