Geldiğimiz çağ ne kadar medeni?

Birçok yazılı kaynaklarda medeniyet, "insanlığın ulaştığı birikim ve gelişmişlik düzeyi" şeklinde ifade edilmektedir. Rusya'nın emperyal dürtülerle Ukrayna’yı işgali gerekçe gösterilerek romanlarına ambargo uygulanan ünlü Rus edebiyatçısı Dostyoveski medeniyeti tanımlarken; "Kibar cinayetler, diyor; takım elbiseli ve daha zarif cinayetler, soykırımlar, savaşlar diyor. Medeniyet bizi ileri götürmedi; yapılan zulmü daha zarif ve incelikli bir hale dönüştürdü," ifadelerini kullanıyor.

Milli şairimiz merhum Mehmet Akif ise, Medeniyeti, "Tek dişi kalmış canavar" olarak tarif etmişti. İşte yüz yılımızda geldiğimiz nokta maalesef tamda bu. Bir tarafta maddeyi putlaştıran vahşi kapitalizmin insanlara dayattığı gönüllü kulluk, diğer taraftan açlık ve yoksulluk pençesinde kıvranan biçare insanlık.

Daha çok güç, daha çok zenginlik, daha çok sömürü uğruna yapılan savaşlarda ölen masum çocuklar, eşler, analar, babalar; bombalanan, yıkılan, yakılan, küle dönen şehirler.

Ve işte Ukrayna gerçeği; tüm dünyanın gözü önünde katledilen insanlık. Diğer taraftan barıştan yanaymış gibi söylemlerle dünyayla adeta dalga geçen “güya medeni” devletler. Medeniyet dediğimiz bu mu? Batsın böyle medeniyet. Nerde medeni dediğimiz dünya, nerde insan hakları evrensel beyannamesi ve insan hakları edebiyatı yapan diğer yazılı metinler? Kimin umurunda ki.

Sonuç olarak, ister dijital çağ değin, ister yapay zekâ çağı değin, metaverse değin, ne dersiniz deyin bilim ve teknolojide ki gelişmeler ne kadar ileri seviyede olursa olsun "insanlık" adına düne göre daha iyi, daha medeni olmadığımız çok açık. Zira insanlık sadece teknolojiden ibaret değildir.

Yaşadığımız bu çağa “medeni” diyebilmek için önce insan hayatının bir değeri olmalı.

Medeni dediğimiz bu çağda insanlık hızla erozyona uğruyor, insanlık adına iyi ve güzel ne varsa çürüyor, fosilleşiyor.

Üstat Sezai Karakoç, "Geldik, çağı gördük ve ürperdik" derken ne kadar haklıymış. Bu yaşananları gördükçe ürpermemek mümkün değil. Şayet ürpermiyorsak her şey normal geliyorsa kendimizi sorgulamalıyız.