Türkiye'nin akilleri tartışıyor niçin evet, niçin hayır? Dev röportaj serisi

(Mustafa Toygar - Haber Platosu Özel)

[email protected]

        Türkiye’yi başkanlık sistemine götürecek değişiklikler, tartışılmadan kapalı kapılar arkasında hazırlanarak TBMM’den geçirildi. Cumhurbaşkanı’nın onayı ile referandum süreci başlamış olacaktır.

         Tartışmalar, çoğunlukla seviyesi düşük olduğu kadar topluma çok farklı yönlendirmeleri dikte eden bir şekilde sürdürülüyor. Yani sistem değil de kişilerin tartışılması, kimi zaman tehditkâr tavırların olması bir taraftan toplumu kutuplaştırırken diğer taraftan kafalar karıştırılıyor. Toplum adeta düşünmez, sorgulamaz, aklıyla hareket edemez hale getiriliyor.

        Haber Platosu olarak; insanları ayrıştırmadan, kutuplaştırmadan tarafsız kalarak bu tartışmalara seviyeli bir pencere açalım dedik. 

        Büyük röportaj serimiz başlıyor

        Geçekten ülkesini seven, iyiyi, güzeli arayanlar ve sorgulayarak doğruya ulaşmak isteyenler için büyük röportaj serisini başlatıyoruz. Bu röportaj serimizde; Türkiye’nin gerçek akil ve bilge insanları ile görüşeceğiz. “Evet” diyenlerin gerekçeleri nelerdir, “Hayır” diyenlerin gerekçeleri nelerdir, en az 15 soru yönelterek bilgi sahibi olmaya çabalayacağız. Düşüncelerine katılmasanız dahi, toplumda herkesin saygı duyduğu, güvenilirliği çok yüksek insanlarla bu röportaj serisini sürdüreceğiz. Çok politik olsun istemiyoruz ama yine de; AKP, CHP ve MHP’nin önemli yöneticileri ile de görüşeceğiz. Gayet tabiidir ki tarafsızlık gereği; “Evet” diyenlerle, “Hayır” diyenleri eşit sayıda tutmak istiyoruz. İlave sorularla katkı sunmak isteyenler olursa da değerlendireceğiz. 

PROF. ORHAN KAVUNCU RÖPORTAJI İÇİN TIKLAYINIZ

CEVAP ARADIĞIMIZ SORULAR

       1-Anayasanın 18 maddesi değiştirilerek ne yapılmak isteniyor? Sistem mi değişiyor, rejim mi değişiyor?

        2-Yıllardır AKP, başkanlık sistemini getireceğini ifade ediyordu, Devlet Bahçeli’nin MHP’si de buna şiddetle karşı çıkıyordu. Adına cumhurbaşkanlığı da dense, bunun başkanlık sistemi olduğunu hepimiz biliyoruz. Devlet Bahçeli MHP’nin parçalanması pahasına niçin başkanlık sistemine evet dedi?

        3-Özellikle MHP cenahı ısrarla “beka” sorunu nedeniyle bu değişikliklere evet oyu vereceklerini ifade ediyorlar. Nedir bu beka sorunu?

        4-Mevcut anayasanın parlamenter sistemi çok da yansıttığı söylenemez. Darbecilerin yaptığı sonra üzerinde ara ara değişikliklerin yapıldığı yamalı bohça gibi duruyor. Evet diyenler haklı değil mi?

         5-Getirilen sistemin kuvvetler ayrılığı ilkesini zayıflattığı, hatta ortadan kaldırdığı eleştirilerine nasıl karşılık veriyorsunuz? Cumhurbaşkanı Erdoğan, kuvvetler ayrılığının zayıflatıldığı düşüncesine katılmadığını da ısrarla ifade ediyor

        6-Cumhurbaşkanının, ülkeyi kararnamelerle tek başına yöneteceği, Türkiye Büyük Millet Meclisini devre dışı bırakacağı iddialarına ne diyorsunuz?

        7-Yeni sistemde yürütmenin denetimi nasıl olacaktır? Yani, TBMM’nin yürütme üzerindeki denetim yetkileri daraltılıyor mu? Daraltılmıyorsa bu yetkiler nelerdir?

        8-Ortaya çıkacak hükümet sisteminin güvenoyunu doğrudan halktan alan ‘tek kişilik hükümet’ olduğu, bu yüzden başkanın belirleyeceği bakanlarla ilgili gensoru uygulamasına sistemsel açıdan ihtiyaç olmadığı görüşüne katılıyor musunuz?

        9-Yeni sistemde başkan, aynı zamanda partisinin genel başkanı olabilecek. Seçim sistemi değişmezse, partinin TBMM grubu da başkan tarafından belirlenecek. Başkanın partisi TBMM’de çoğunluğu elde ederse yasamanın yürütme üzerindeki denetim yetkilerini başkandan bağımsız kullanması mümkün olur mu? Yürütme ve yasamanın tek kişinin iradesine teslim edilmesi riskine karşı önlemler alınmış mı?

        10-HSYK’nın ve Anayasa Mahkemesi’nin üyelerinin bir kısmı başkan, geri kalanı da TBMM tarafından belirlenecek. Başkan ile TBMM’deki çoğunluk grubu aynı partiden olursa, yasama ve yürütmenin ardından yargının da aynı siyasi görüşün kontrolü altına girmemesi için hangi güvenceler var?

         11-TBMM seçimleri yenileme kararı alırsa başkanın üçüncü kez seçime girmesi mümkün olabilecek. Başkanın kendi partisinin çoğunluk grubunu yönlendirmek suretiyle, 10. görev yılında TBMM’den seçimleri yenileme kararı çıkarttırırsa, bu durum 15 yıl başkanlık yapabilmesi sonucunu doğurur mu?

        12-Anayasa değişikliği ile sıkıyönetim kaldırılıyor, ancak sıkıyönetim uygulamaları OHAL maddesine alınıyor. Başkanın OHAL ilan etme ve OHAL’de kanun hükmünde kararnameler çıkarma yetkisi olacak. Bu yetkinin sınırsız kullanılmasına karşı ne tür düzenlemeler vardır?

        13-Aynı gün yapılmasına karşın, başkanlık seçimi iki turlu, genel seçimler ise tek turlu olacak. Seçimlerde başkanın belirlenmesi ikinci tura kalabilir. Böyle bir durumda, başkanlık seçimi TBMM’de ortaya çıkan aritmetiğe göre yönlendirilebilir mi? Diğer taraftan başkan ile TBMM’deki çoğunluk grubu ‘ayrı’ partilerden olursa TBMM ile başkanın uyumlu çalışması nasıl mümkün olur?

        14-Özet olarak vatandaş bu anayasa değişikliğine niçin 'Evet' ya da 'Hayır' desin?

         15-Son sorum; referandumda, MHP yönetimi EVET oyu kullanacağını söylerken taban ağırlıklı olarak HAYIR diyor. HDP yönetimi HAYIR derken taban ağırlıklı olarak EVET diyor bu ne anlama geliyor? Kimler ne gibi beklentiler içerisindedir?

DETAYLAR İÇİN TIKLAYINIZ