Gazetenin habercilik açısından güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?

(MUAMMER SABRİ - HABER PLATOSU ÖZEL)

Kitle iletişim araçlarından gazeteyi, habercilik açısından güçlü ve zayıf yönlerini karşılaştırarak değerlendirelim.

Bu Habere de Bak

Takvîm-i Vekâyi gazetesini kim, nasıl ve niçin yayımladı?

GÜÇLÜ YÖNLER

-Konvansiyonel medyanın en güçlü aktörlerinden olan gazete; gerek televizyon gerekse dijital medya mecralarından daha fazla güvenilirlik kat sayısına sahiptir.

-Gazetelerin inandırıcılık ve tesir anlamındaki etkinliklerinin temel nedeni geleneksel/konvansiyonel medya mecrasındaki kadim ürün olmasıdır. Bir başka ifadeyle gazeteler; gazetecilik ve medya mefhumlarının varlık sebebidir ve bu kavramların “kök hücresi” niteliğini taşımaktadır.

-Yukarıda açıklanan nedenlerle konvansiyonel medyanın en güçlü aktörlerinden gazetenin; ülke ve toplumların kaderlerine tesir eden siyasi ve ekonomik aktörler başta olmak üzere toplumları etkileme gücü üst seviyededir.

Bu Habere de Bak

Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılın ilk yarısında basına karşı tutumu nasıldır?

-Kapsamlı özel haber dosyalarına yer verme imkanları daha fazladır.

-Tarihe mal olma, arşiv olarak değerlendirilme imkanı diğer kitle iletişim araçlarına göre daha kolay ve mümkündür. Söz gelimi kağıda basılı ilk gazetelerin nüshaları 17. yüzyıldan bugüne muhafaza edilebilmiştir. İşin içine elektronik-sayısallaştırma girdiği için televizyon yayınlarında ise arşiv ve gelecek nesillere sağlıklı aktarım imkanı gazeteye görece daha zor ve risklidir. Dijital medya ile kıyaslayacak olursak aradaki makas daha da açılmaktadır; sözgelimi, bir internet haber portalı yayınına son verdiğinde belli bir müddet arama motorlarında da o sitenin içeriklerine ulaşmak mümkün olamamaktadır.

-Gazetelerin sayfa sayıları, sütun/santimleri sınırlıdır. Oysa dijital medyada bu sınır/kısıt hemen hiç yoktur.

-Gazete; dijital medyaya, sosyal medyaya göre çok daha fazla güven arz eder, haberleri daha inandırıcıdır. Çünkü gazetenin tarihi 3 asırı aşkın bir tarihi vardır; kurum ve kuralları oturmuştur; mevzuat ve denetim boşluğu hemen hiç yoktur. Henüz 30 yıllık geçmişi olan dijital medya ve özellikle sosyal medya alanında ise durum bunun tam tersidir.

-Bulvar gazeteleri hariç basılı gazeteler, sütunlarının teyit edilmemiş bilgiler çöplüğü haline gelmesine izin vermez; asparagas haberlerle sayfalarını doldurmazlar; basın meslek ilkelerine azami derecede riayet eder. Oysa aynı şeyi dijital medya açısından hele hele sosyal medya mecraları için söylemek mümkün değildir Zira sosyal medya çoğu zaman teyit edilmemiş, gerçekliği-doğrulu ispatlanabilir olmayan iddialarla dolu bir çöplük kimliğine bürünmektedir.

ZAYIF YÖNLER

-Dijital medya mecralarındaki gibi okur ile yayın organının karşılıklı iletişiminden söz edilemez; gazete okuru edilgendir ve okurun anlık geribildirim şansı yoktur.

-Okuyucu yorumları, sosyal medya beğeni ve mesajları ile dijital medyada “okuyucu” medya organı ile karşılıklı iletişim ve etkileşime girebilir. Haberin, iletenin “muhatabı” olmanın da ötesine geçerek o bilgiyi, veriyi, haberi “yeniden üreten” bir başka ifadeyle “dönüştüren” olur. Bu karşılıklı iletişim imkanı gazete açısından imkan dışıdır.

-Anlık geribildirim imkanından yoksunluk nedeniyle gazeteler; tekzip, tavzih gibi geribildirimleri en erken bir sonraki sayılarında yayımlayabilirler.

-Sıcak gelişmeleri, yayımladıkları haberle ilgili süreçleri anlık iletme şansları yoktur. Fikritakibi ancak bir sonrası gazetede okura yansıtma şansları vardır. Halbuki hem televizyon, hem de dijital medyada her saniye, her an sıcak gelişmeler verilebildiği gibi aynı şekildi fikritakip de yapılabilmektedir.

-Gazetelerin sınırsız fotoğraf-haber verme imkanları yoktur. Oysa dijital medyada ve görece televizyonlarda bu imkan fazlasıyla mevcuttur. Özellikle dijital medyada sınırsız içerik üretilip yayımlanabilir. Sosyal medyanın mecrasındaki medya organını bu noktada tek zorlayacak unsur, hosting alanının yetersiz hale gelmesidir ki çok nadir yaşanabilecek bu durum da dijital teknolojinin sınır tanımayan seçenekleri sayesinde neredeyse imkansızdır.

-Dijital medya kadar seri ve anlık olmasa da geribildirim konusunda televizyon da uygun bir mecradır. Dolayısıyla televizyon ve dijital medya mecralarında ise okurun-izleyicinin anlık geribildirim imkanı vardır. Dile getirdiğimiz gazetenin bu konuda şansı yoktur.

-Yazım yanlışları ve hataların anlık düzeltilmesi imkanının bulunmaması.

-Gazetelerin her zaman ve her yerde ulaşılabilir olmamaları. Söz gelimi; gazetelere ancak şehir merkezlerindeki belli bayi ve marketler aracılığıyla ulaşılabilirken dijital medya ve televizyon yayınlarına tabiatın en zorlu şartlarında her yer ve zamanda ulaşmak mümkündür.

-Rakiplerinin (televizyon, internet siteleri vs.) çok olması.

-Mesajları tek taraflı iletebilmeleri.