OPEC'in kararsızlığı Suudi-İran çekişmesine işaret ediyor

ABD ile Rusya'daki artan petrol üretimi OPEC'in global piyasalardaki gücünü azaltırken, son toplantısındaki kararsız tutumun, kartel içinde yeniden ikinci büyük üretici olmayı hedefleyen İran ile Suudi Arabistan arasındaki yeni çekişmeler ve 'bölgesel olası çatışmalara' işaret ettiği belirtildi.Avusturya'nın başkenti Viyana'da cuma günü düzenlenen zirvede, daha önceki toplantılarında olduğu gibi günlük ortalama 30 milyon varillik resmi bir üretim üst sınırı belirlemeyen OPEC'in fiili üretim seviyesi, son aylarda resmi miktarın üzerine çıkarak ekimde günlük ortalama 31,4 milyon varile yükseldi. 

Suudi Arabistan ve Irak gibi üyelerin bireysel petrol üretimlerini artırmasıyla, OPEC'in resmi kota seviyesinin son zamanlarda işlevini yitirdiği tartışılırken, resmi üretim üst sınır kararının kartelin haziran ayında yapacağı olağan genel toplantıya ertelemesi, üzerindeki yaptırımların kaldırılmasını bekleyen ve gelecek yıl petrol üretimini artırmayı hedefleyen İran'ı, OPEC'in en önemli gündem maddesi yaptı. 

OPEC Genel Sekreteri Abdullah El-Bedri, toplantı sonrasında düzenlediği basın toplantısında, kartelin resmi kota kararının, İran'ın petrol piyasasına geri dönmesine kadar bekletileceğine dikkati çekerek, 'Bir şekilde İran'a yer temin etmek durumundayız. Bu nedenle, resmi kota kararımızı bir sonraki toplantıya erteleme kararı verdik' ifadeleriyle gündemin zorluğuna işaret etti.

OPEC'teki ayrılıklar yeni bir boyut kazandı

OPEC'in İran'ı bekleme kararını, AA muhabirine değerlendiren uzmanlar ise bu durumun Suudi Arabistan ve İran arasındaki ilişkileri gergin hale getirerek, kartel içinde yeni ayrılıklara neden olacağını savundu.ABD'de bulunan Mea-Risk araştırma kuruluşunun İş Gelişim ve Araştırma Başkan Yardımcısı Cyril Widdershoven, OPEC'in kararsız tutumunun, karteli artık birleşik ve bütünleşik bir yapıdan çıkardığını vurgulayarak, İran'ın, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı ve OPEC'in günlük ortalama 10,3 milyon varillik üretimle en nüfuzlu üyesi olan Suudi Arabistan'ın gücünü tehdit ettiğini anlattı. 

Toplantıdan önce OPEC içinde üretim kısmayı isteyen ülkelerin Suudi Arabistan tarafından bir şekilde kontrol altında tutularak, düşük petrol fiyatlarına karşı kartelin nispeten Riyad tarafından korunduğunu söyleyen Widdershoven, 'Artık bu günler geride kaldı. İran, Suudi Arabistan'ın karteli etkilemesini ve yönlendirmesini istemiyor. Tahran yönetimi kendi üretimini artırmayı, Venezuela ve diğer orta boyuttaki üretici ülkelerle birlikte de OPEC'in üretim kotasını kısarak petrol fiyatlarını yükseltmeyi hedefliyor' ifadelerini kullandı. 

'Rusya-İran yakınlaşmasına dikkat'

OPEC'in güçsüz durumu bir yandan Suudi Arabistan'ı sıkıştırırken, öte yandan Rusya'nın, düşük petrol fiyatlarına rağmen, piyasadaki rekabet gücünü artırıyor. Geçen yaz, OPEC ile Rusya arasında petrol üretim miktarlarını kısma konusunda yapılan görüşmelerden olumlu bir karar alınamamasının ardından, Moskova, pazar payını koruyabilmek için, petrol üretimini Sovyetler dönemindeki günlük ortalama 10,7 milyon varillik rekor seviyesine yükseltti. 

Suudi Arabistan'ın da pazar payını korumak için aynı stratejiyi izlediğini hatırlatan Widdershoven, 'Riyad, bu taktiğine devam etmek istiyorsa, Moskova ve Tahran'ın petrol konusunda yakınlaşmasına çok dikkat etmeli. Suriye konusunda işbirliği içinde bulunan Rusya ve İran, küresel petrol piyasasında da koordineli hareket ederse, OPEC içinde yeni çatışmalar kaçınılmaz' değerlendirmesini yaptı.

www.haberplatosu.com