Fed faiz artırımında Çin'i dikkate almak zorunda'

Çin Xi'an Jiaotong Liverpool Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Göncü, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz artırımında ciddi bir etkisi bulunmaması nedeniyle gelişen ülkelere göre karar vermesinin söz konusu olmadığını belirterek, 'Ancak Fed zaten hiç rahat hareket edememekte ve Çin ekonomisindeki gelişmeleri dikkate almak zorunda' dedi.

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Göncü, Fed'in global ekonomideki durgunluk tehlikesinin yakın olduğu ve bunun ABD'ye etkisinin ciddi olacağı yönünde ikna olması durumunda, faizlerin uzun süre daha bu seviyede kalabileceğini ifade etti.

Çin Finans Bakanı Lou Jiwei'un, geçen hafta sonu gerçekleşen IMF toplantısında Fed'e faizleri artırmama çağrısında bulunduğuna dikkati çeken Göncü, 'Çin, ekonomisinin yavaşladığı bir sırada global olarak düşük faiz ortamının devamını destekliyor. Aynı şekilde ABD açısından da faiz artırımı için optimal koşulların oluştuğu şüpheli. Global ekonomide işler iyi gitmiyorken bakanın açıklamaları buna dikkat çekmek amacını taşımakta' diye konuştu.

Çin ekonomisinin yavaşlaması ve beraberinde emtia üreticisi ekonomileri sürüklemesinin oldukça ciddi gelişmeler olduğunu anımsatan Göncü, 'Sonuç olarak Fed zaten hiç rahat hareket edememekte ve öyle veya böyle Çin ekonomisindeki gelişmeleri dikkate almak zorunda' ifadelerini kullandı.

Göncü, gelişmekte olan ülkelerin isteklerinin Fed üzerinde çok ciddi bir etkisi bulunması için bu ülkelerdeki yavaşlamanın ABD ekonomisini tehdit edecek boyutta olması gerektiğini vurgulayarak, 'Fed'in tüm gelişmekte olan ülkelere göre karar vermesi söz konusu olmaz. Zaten ihracatçı olmayan gelişmekte olan ülkeler tek seferlik bir faiz artırımından fazla etkilenmeyeceklerdir' değerlendirmesini yaptı.

'Faiz artırımının ertelenmesinin gerekçesi piyasalara çok net bir dil ile anlatılmalı'

DenizBank Özel Bankacılık Grubu Sermaye Piyasası Araçları Satış Yönetmeni Orkun Gödek, 'Fed'in parasal sıkılaştırma sürecini Mayıs 2013 döneminden bu yana masa üzerinde canlı bir hikaye olarak tutması, 2008 konut krizi sonrasının parlayan yıldızı olan gelişmekte olan ülke ekonomilerini zorlamaya devam ediyor' dedi.

Gödek, Malezya, Hindistan, Endonezya ve Peru gibi birçok ülkenin merkez bankası başkanlarının sık sık Amerikan para politikasına dair belirsizliğin kaybolması ve Fed'in faiz artırımına gitmesini istediğine dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Bu noktada en büyük gerekçe olarak artan belirsizliğin, likidite kanalını gelişmekte olan ülke ekonomilerinden gelişmiş olan ülke ekonomilerine çevirmesini gösterebiliriz. Bir zamanlar ucuz fonlama avantajı vasıtası ile ülkelerine döviz girişi sağlamış olan birçok ülke, son 2 yıldır ekonomilerinden çıkan para akışını kontrol etmeye çalışıyor. Faiz artırımını talep eden 4 ülkenin para birimleri Mayıs 2013 döneminden bu yana dolara karşı ortalamada yüzde 20'nin üzerinde değer kaybetti. Sıfır faiz politikasının doğal bir sonucu olarak Türkiye de bu dönemden avantaj sağlamaya çalıştı. Bankaların ve özel kesim şirketlerin ucuz olan doları tercih etmeleri yüksek kredi borçluluklarına neden oldu. Doğrudan ve portföy yatırımlarının azalış göstermesi, siyasi açıdan seçim sürecine girilmesi ve Merkez Bankası'na yönelik soru işaretleri Türk Lirası'nın 2 yıllık dönemde yüzde 39'a yakın değer kaybetmesine neden oldu.'