Asrın Projesi boşuna mı yapıldı? İçme suyu Akdeniz'e dökülüyor iddiası

17 Ekim’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu’nun katıldığı bir törenle açılan projeye göre, KKTC’nin tarım alanlarındaki önemli su ihtiyacı, Türkiye’den gelecek olan suyla karşılanacaktı. Yetkililerin ‘asrın projesi’ dediği proje yaklaşık iki ay önce başlatıldı ancak Türkiye’den gelen suyun Ada’ya ulaştıktan sonra bunun için yapılan barajdan dağıtılması yerine, Akdeniz’e aktığı iddiaları basında yer aldı.

Bunun üzerine açıklama yapan Lefkoşa’daki Türk Büyükelçiliği, ulaştırılan suyun dağıtımından KKTC hükümetinin sorumlu olduğunu belirtti.

Yap-İşlet-Devret modeli

Açıklamada, 19 Temmuz 2010’da KKTC ve Türkiye arasında imzalanan anlaşmayla KKTC’ye su temini projesinin başladığı hatırlatıldı. Açıklamaya göre, 4 Aralık 2012’de de ‘Ekonomik ve Mali İşbirliği Protokolü’yle suyun dağıtımı ve bunun için gerekli yatırımın ‘yap-işlet-devret’ modeli ile karşılanacağı üzerinde anlaşmaya varıldı.

Buna göre isale hatları, atık su ve yağmur suyu tesisleri ve drenajlar gibi projenin hayata geçirilmesi için yapılması gereken ilave yatırımların değeri yaklaşık 600 milyon Türk Lirası. Bu ek maliyetin de 2012’deki anlaşmaya göre yap-işlet-devret modeli ile özel sektör tarafından gerçekleştirilmesi öngörülüyor. Buna göre suyun yönetim ve denetiminin KKTC kamu otoritesinde olması, işletmesinin ise özel sektör tarafından yapılması gerekiyor.

Açıklamaya göre, bu modeli öngören Hükümetler arası Anlaşma taslağı Türkiye tarafından hazırlanarak 7 Nisan 2015’te KKTC’ye iletildi. Ancak KKTC’ye yapılan hatırlatmalar sonrasında yanıt 25 Aralık 2015’te geldi ve anlaşma taslağı üzerinde mutabakata varıldı.

Suyun işletilmesinin özel sektöre verilmesi için başlayacak olan ihale sürecinin yaklaşık bir yıl sürmesi bekleniyor. Bu sebeple anlaşmaya geçici bir hüküm eklendi. Böylece suyun KKTC’ye bu süre beklenmeden ulaştırılmasına ve başvuran KKTC belediyelerine dağıtımına başlanmasına karar verildi.

‘Adres parti meclisi değil, Bakanlar Kurulu’

Lefkoşa’daki Türk Büyükelçiliği’nin açıklamasına göre 26 Aralık 2015’te iktidardaki CTP’nin Parti Meclisi toplandı ve Türkiye ile anlaşma taslağı üzerinde varılan mutabakata karşı çıkıldı. Açıklamada bu yorumların ‘kavram kargaşası yaratacak nitelikte’ olduğu belirtildi ve “Esasen konunun, bu aşamada doğru adresinin parti meclisi değil, Bakanlar Kurulu olduğu kamuoyunca takdir buyurulacaktır” denildi.

Açıklama şöyle devam etti:

“Gelinen aşamada, KKTC Hükümetinin, iki devlet arasında mutabakatla sonuçlandırılan Hükümetler arası Anlaşma taslağını, devlet yönetimi sorumluluğuyla sonuçlandırması ve gecikmeksizin projenin uygulama safhasına geçmesi beklenmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği, KKTC’nin su sorununun çözüme kavuşturularak, suyun yönetim ve denetiminin Kıbrıs Türk halkı adına KKTC Hükümetinin sorumluluğunda olduğunu; etkin ve verimli bir işletme sisteminin kurulması için ise gerekli her türlü desteği vermeye devam etmekte olduğunu kamuoyu ile paylaşmaktan mutluluk duyar.”